czwartek, 17 grudnia 2015
ZNACZENIE LISÓW
Lisy są nosicielami wścieklizny. Stosowane na zachodzie w walce z tą chorobą gazowanie nor jest i uciążliwe i mało skuteczne, a co gorsza jest również zatruwaniem środowiska. Redukcja powinna być więc przeprowadzona przez odstrzał młodych lisów przy norze. Podstawę pokarmu lisa stanowią gryzonie wyrządzające poważne szkody w gospodarce rolnej i leśnej. Sprzyja on przeto utrzymaniu równowagi biologicznej w ekosystemach. Zjadając padlinę spełnia rolę sanitarną w łowisku, a odławiając zwierzęta chore zapobiega rozszerzaniu się chorób. Krzywdząca opinia o jego szkodliwości w łowisku wskutek zjadania drobnej zwierzyny nie znajduje potwierdzenia w badaniach naukowych.
ZACHOWANIE LISÓW
Lis prowadzi życie samotne, łączenie w pary jest raczej sezonowe, chociaż obserwowano już wielokrotnie udział samca w karmieniu nie tylko samicy, ale i młodych w pierwszych tygodniach życia. W ciągu wiosny i lata lis prowadzi życie raczej osiadłe, w jesieni i w zimie koczownicze. Ma bardzo dobrze rozwinięte zmysły słuchu, wzroku, węchu i dotyku, co ułatwia mu polowanie na drobne gryzonie i owady. Zarejestrowano 28 różnych głosów wydawanych przez lisy, z których najbardziej znane jest ich poszczekiwanie w czasie cieczki. Ruchy lisa są szybkie i zwinne, w kłusie porusza się z szybkością 6-8 km/h, w pogoni lub ucieczce z szybkością 45-50 km/ h. Skacze i dobrze pływa. Kopie samodzielne nory o kilku korytarzach i jednej komorze gniazdowej, która może leżeć na głębokości do 3 m. Czasem dzieli swą norę z borsukiem, przy czym ma oczywiście osobne wejścia (okna) oddzielną i komorę gniazdową. Kopie także nory krótkie, tymczasowe, służące mu za schronienie przed deszczem lub niebezpieczeństwem. Zamieszkałą norę lisa łatwo poznać powyślizganych oknach i szczątkach pokarmu (pierze, skórki czy kości), zostawionych przed norą. Areał osobniczy lisa obejmuje obszar, na którym on nie poluje, lecz buduje norę, oraz jedno lub więcej łowisk, wykorzystywanych na zmianę lub równocześnie. Wielkość łowisk wynosi od 57 do 160 ha Terytorializm występuje tylko u samców, które znaczą swoje terytorium wydzielinami gruczołów zapachowych i odchodami pozostawionymi na pniakach, kamieniach i innych rzucających się w oczy miejscach. Najniższa aktywność ruchowa lisów występuje w marcu, na krótko przed urodzeniem młodych. Lisy są najaktywniejsze w nocy ze szczytem przypadającym na świt. Rytm aktywności lisów odpowiada aktywności ich ofiar. W zimie wskutek niskich temperatur aktywność dzienna rośnie. Aktywność lisów ograniczają spadek ciśnienia i znaczna głębokość śniegu (50 cm). Lis zabija swą ofiarę ukąszeniem w kark lub gardło, po czym następuje potrząsanie przez chwilę zdobyczą. Typowe zachowanie lisa zaobserwowano podczas myszkowania. Natychmiastowe opuszczenie kity po skoku oznacza schwytanie łupu, po pudle kita zostaje jeszcze przez chwilę uniesiona prostopadle w górę. Często też lis podrzuca zabite ofiary w powietrze i ponownie je chwyta.
LIS POLARNY
Lis polarny, piesiec, piesak (Vulpes lagopus) – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny psowatych, występujący na obszarach na północ od kręgu polarnego.
Lisy te można spotkać zarówno nad morzem, w dolinach, jak i wysoko na grzbietach górskich. Są to zwierzęta terytorialne. Najczęściej występuje w ubarwieniu letnim brązowo-szarym, a zimą śnieżnobiałym lub stalowoniebieskim, choć spotyka się też lisy czarne przez cały rok. Żywi się ptakami (szczególnie ich pisklętami), małymi ssakami (np. lemingami), jajami,rybami i padliną. Przez zimę do wiosny często podążają za niedźwiedziami polarnymi, podobnie jak szakale za lwami, licząc na pozostałości z ich zdobyczy. Nory lęgowe kopie w ziemi, na zboczach, pomiędzy kamieniami. Ciąża trwa 49-57 dni. W maju lub czerwcu samica rodzi 2-8, maks. 12 szczeniąt, ważących 40-80 g. Śmiertelność młodych jest duża i dochodzi do 50%, praktycznie lisica odchowuje 3-4 szczenięta. Szczenięta zaczynają widzieć po 14 dniach, matka natomiast żywi je mlekiem przez 8-10 tygodni.
- długość ciała (z ogonem): 80-95 cm
- długość ogona: 28-40 cm
- wysokość: 25-30 cm
- masa: samica 2,5-8 kg, samiec nieco cięższy
- ciąża: 50-55 dni
- liczba młodych: 1-12 szczeniąt
- długość życia: 12–14 lat
środa, 16 grudnia 2015
LIS PUSTYNNY
Występuje na suchych i pustynnych terenach Półwyspu Arabskiego i północnej Afryki[5]. Będąc najmniejszym przedstawicielem rodziny psowatych, uchodzi za największego ssaka drapieżnego Sahary. Osiąga 30–40 cm długości, samce ważą ok. 1,5 kg, samice ok. 0,8 kg[6]. Ma charakterystyczne, duże uszy, dorastające do 5 cm, dzięki którym ma dobry słuch i może efektywnie chłodzić ciało. Fenek jest zwierzęciem nocnym, sypia w podziemnych norach. Odżywia się szarańczakami, chrząszczami, poluje także na ptaki i gryzonie.
Fenki mają łagodne usposobienie i łatwo je oswoić. Często spotykane są w hodowlach prywatnych. Najwięcej fenków mieszka na Saharze, w jej środkowej części. Fenek śpi za dnia, w piasku Sahary. Kopie norki, a od nich kilka dróg ewakuacji. Ściany wzmacnia roślinami, piórami i sierścią. W norce nie mieszka sam, tylko z całą rodziną. Żeruje nocą. Poluje na chrząszcze, ptaki i jaszczurki, zjada też jaja. Rośliny są dla niego źródłem wody, bez której potrafi się obejść naprawdę długo.
LIS SREBRNY
Lisy srebrne (ang. silver fox) to forma melanizmu u lisów rudych pożądana ze względu na walory kolorystyczne sierści w przemyśle odzieżowym.
Ich sierść jest całkowicie czarna (poza końcówka ogona-białą), lub srebrno-niebieska z możliwymi przebarwieniami na bokach. W zależności od stopnia posrebrzenia rozróżnia się cztery typy lisa pełno srebrzystego, trzy czwarte srebrzystego, pół srebrzystego i ćwierć srebrzystego. Na wolności srebrne lisy nie rozmnażają się z innymi lisami srebrnymi, lecz z lisami rudymi, co jest przyczyną powstawania "krzyżaków". Lisy srebrne są hodowane na futra i w tych hodowlach rozmnażają się między sobą.
Lisy srebrne naturalnie występują w Pensylwanii i Półwyspie Labrador. Nastąpiła ich introdukcja w Europie, zwłaszcza w byłym Związku Radzieckim. Były hodowane ze względu na ich drogocenne futra, przede wszystkim w Ameryce Północnej oraz w ZSRR (konkretnie na terenach obecnej Rosji i Estonii), a także w Chinach.
Srebrne lisy poddano procesowi udomowienia w byłym ZSRR. Projekt nadzorował Dmitrij Bielajew, a obecnie zajmuje się nimi dr Ludmiła Trut.
Według wierzeń rdzennej ludności Kalifornii, srebrne lisy wyłoniły się z mgły i stworzyły ziemię, po czym zmieniły się w ludzi.
Informacje i zdjęcia: wikipedia.org i google.pl
LIS PRZYLĄDKOWY
Lis przylądkowy, lis kapski, lis kama (Vulpes chama) – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny psowatych. Mały lis, o krótkim szpiczastym pyszczku i długich uszach. Jedyny przedstawiciel lisów z rodzaju Vulpes zamieszkujący południeAfryki toteż niemożliwe jest pomylenie go z jakimkolwiek innym ssakiem. Futro blado-żółte ze srebrzysto-szarym nalotem na grzbiecie. Zakończenie ogona czarne. Prowadzi nocny tryb życia, żyje samotnie lub parami. Zamieszkuje sawanny i otwarte zadrzewienia trawiaste na obszarze Zimbabwe, RPA, Angoli, Namibii i Botswany aż do płw. Kapskiego.Rozmnażanie możliwe kilka razy w roku. Po okresie ciąży ok. 53 dni rodzą się ślepe szczenięta w liczbie od 3 do 6. Po 9 miesiącach młode lisy osiągają dojrzałość płciową. Lis przylądkowy dożywa 10 lat. Żywi się owadami, gryzoniami,jaszczurkami i padliną.
Informacje i zdjęcia: wikipedia.org i google.pl
LIS RUDY-POSPOLITY
Lis pospolity (Vulpes vulpes) – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny psowatych (Canidae). Występuje na półkuli północnej, w części Azji, w Europie, Ameryce Północnej i północnej Afryce. W XIX wieku został wprowadzony do Australii.
Lis rudy poluje głównie na małe gryzonie, lecz żywi się również zającowatymi, kurowatymi, małymi gadami, bezkręgowcami oraz małymi kopytnymi. Sporadycznie spożywają również owoce i warzywa. Chociaż lis rudy wykazuje tendencję do zabijania mniejszych drapieżników, to jednak jest narażony na atak ze strony wilków, kojotów, szakali oraz średnich i dużych kotowatych. Gatunek ma długą historią związków z człowiekiem – był tępiony przez wieki jako szkodnik i surowiec do produkcji futer. Często lis rudy zajmuje ważne miejsce w kulturze lub mitologii różnych ludów. Z powodu swojego rozprzestrzenienia jest jednym z głównych gatunków hodowanych na futra.
Lis rudy jest uważany za najbardziej progresywnego przedstawiciela rodzaju Vulpes, znacznie bardziej wyspecjalizowanego do drapieżnictwa niż lis afgański, korsak, czy lis bengalski. Czaszka lisa rudego wykazuje znacznie mniej cech pedomorficznych, niż u innych gatunków, a obszar trzewioczaszki jest znacznie bardziej rozwinięty[6]. Nie jest jednak tak wyspecjalizowany do drapieżnictwa jak lis tybetański[6].
BUDOWA
Lisy rude mają wydłużone ciało i względnie krótkie kończyny. Ogon, który jest długości ponad połowy ciała (ok. 70% długości głowy i tułowia) jest długi i puszysty i dotyka ziemi, gdy lis stoi na łapach. Źrenice są owalne i ułożone wertykalnie. Obecne są migawki, jednak poruszają się one tylko, gdy powieki są zamknięte. Wszystkie cztery palce tylnej kończyny dotykają ziemi podczas chodzenia, natomiast w przednich łapach jeden z palców (palec pierwszy) umieszczony jest wyżej, tak jak u psów. Lisy są niezwykle zwinne i skoczne, mogą w skoku osiągnąć pułap ponad dwóch metrów, co pozwala im na przeskakiwanie ogrodzeń, świetnie pływają. Samice mają zwykle trzy pary sutków, choć spotykane (nawet często!) są też takie, które mają ich nawet do dziesięciu par. Jądra samców są mniejsze niż u lisa arktycznego.
Czaszka jest wąska i wydłużona z małą mózgoczaszką. Kły są względnie długie. Dymorfizm płciowy w budowie czaszki jest bardziej widoczny niż u Korsaków, gdzie czaszki samic są mniejsze od przeciętnej czaszki samca, lecz szersze w części nosowej. Samice mają też zwykle dłuższe kły. Czaszki lisów różnią się od psich dłuższym i węższym pyskiem, szerzej rozstawionymi przedtrzonowcami, smuklejszymi kłami i bardziej wypukłym niż wklęsłym profilem.
PODGATUNKI
Według danych z 2005 roku, wyróżnia się 45 podgatunków lisa rudego. W 2010 roku wyodrębniono jeszcze jeden podgatunek z Sacramento Valley na podstawie badania haplotypu mitochondrialnego. Znane są krzyżówki między podgatunkami lisa rudego. Przykładowo lisy z Wielkiej Brytanii ekstensywnie krzyżowały się z lisami z Niemiec, Francji, Belgii, Sardynii i prawdopodobnie z lisami z Syberii i Skandynawii. Lisy europejskie krzyżowały się z amerykańskimi głównie w XVIII wieku.
Podgatunki lisa rudego dzielone są na dwie grupy:
- podgatunki północne – charakteryzują się dużymi rozmiarami i jaskrawo ubarwionym futrem,
- szare pustynne podgatunki południowe – mniejsze, o prymitywniejszej czaszce, dłuższych kończynach i większych uszach.
Lisy żyjące w środkowo-wschodniej Azji wykazują cechy pośredni pomiędzy podgatunkami północnymi a południowymi.
Subskrybuj:
Posty (Atom)